Niestety dane na temat warunków klimatycznych są ubogie, gdyż sięgają do okresu lat 1954-64. Z danych tych dowiadujemy się, że średnia roczna temperatura w Zalesiu wynosi ok. 7,8 stopnia C. Ilość opadów mieści się w granicy 663 mm. Prace rolnicze w Zalesiu zaczynają się ok. 10 marca a ich finał określa się na 25 listopada. Proces wegetacji rozpoczyna się około 25 marca a kończy 10 listopada. W tym czasie średnia roczna temperatura wynosi ok. 14 stopni C. Opady na ten okres wynoszą ok. 430 mm. Pierwsze oznaki mrozów występują pod koniec października a ostatnie przymrozki nawet jeszcze w połowie kwietnia. Sieć wodna na naszym terenie jest dosyć uboga, czego powodem są zalegające na tym obszarze wapienie i dolomity triasowe, które tworzą szczelną powłokę. Przez Zalesie od strony północnej w kierunku południowym ukształtowało się kilka małych cieków: ciek Lenartowicki, Kłodnicki i Łęcka Woda. Ten ostatni swoje źródło ma w Czarnocinie.

Duży wpływ na stosunki wodne jak i gleby na naszym terenie ma budowa geologiczna. W naszej miejscowości większość stanowią gleby lessowate oraz utworzone z utworów wodno-lodowcowych. Owe gleby zostały wytworzone z pyłów, glin lekkich i średnich, piasków gliniastych i luźnych. Spotykamy tu zatem gleby brunatne, bielicowe, czarnoziemie i mady. Zalesie znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego, wobec czego otacza ją spora liczba lasów będącymi częściami rezerwatów „Boże Oko” i „Grafik„. Wśród tych drzew dominuje buk przeplatany z modrzewiami europejskimi. Spotykamy tu także: sosnę, brzozę, świek, jesion, jawor oraz grab. Bardzo bogaty skład zawiera runo leśne. Zawiera 66 gatunków roślin naczyniowych a w ich skład wchodzą 4 gatunki chronione. W rezerwacie „Boże Oko” znajdujemy przeważnie buki, modrzewie, świerki, brzozy, sosny i czasami graby. Tutaj runo leśne gromadzi 61 gatunków roślin naczyniowych z czego 7 jest objętych ochroną. Poza tym spotkać tu możemy jelenie, sarny, dziki, lisy, zające, kuny leśne, wiewiórki i sporo jeży.

Najstarszymi osadami na tym terenie są osady dolnego karbonu. Występują one tutaj jako piaskowce i zlepieńce sprzed 320 mln lat, które zawierają odciski roślin. Jest to dowód iż istniało tu kiedyś morze obejmujące cały Górny Śląsk. Nad piaskowacami znajdują się skały osadowe o czerwonej barwie, które liczą sobie ok. 270 mln lat. Około 220-180 mln lat temu utworzyły się osady rzeczne. To na tych osadach w okolicach Strzelec Opolskich znajdują się iły margliste barwy zielonej, niebieskiej lub popielato-szarej. U końca triasu Wyżyna Śląska została wyniesiona ponad poziom morza, chociaż są przypuszczenia o wielkim topinieniu lądolodu w okresie środkowej kredy. Oprócz wapieni triasowych zachowały się piaszczyste osady cenomanu o żółtym zabarwieniu. Są tu także tłuste gliny żółte lub niebiesko-szare z okresu górnego miocenu. Dzisiejszy krajobraz Chełma powstał pod wpływem lądolodu skandynawskiego, który „gościł” tutaj dwukrotnie – w czasie zlodowacenia krakowskiego i środkowopolskiego. Po kolejnym zlodowaceniu – bałtyckim – powstały utwory eoliczne, które wywołały wiatry, a są to lessy i wydmy. Większa część lessu o wymiarach 16 x 3 km znajduje się po wschodniej stronie stoku Góry Chełmskiej. Zaś najwięcej lessu zaległo tereny w okolicy Leśnicy, Lichyni i Zalesie i osiąga 8 m, a na pozostałym obszarze 4-5 m.